Andrzej Sapkowski i Stanisław Lem - dwóch najbardziej poczytnych polskich pisarzy

Andrzej Sapkowski i Stanisław Lem to dwaj najbardziej poczytni polscy pisarze. Ich książki przetłumaczono na kilkanaście języków, książki sprzedano w milionach egzemplarzy. Każdy z nich pisał o fantastyce, ale każdy w zupełnie inny sposób. W czym tkwi sukces ich twórczości? Jak to się stało, że ich książki stały się ponadczasowe, doceniane przez wiele pokoleń? 

 

 

Stanisław Lem - wizjoner

Stanisław Lem był polskim pisarzem gatunku hard science-fiction, filozofem i futurologiem. Urodził się 12 września 1921 we Lwowie, zmarł 27 marca 2006 w Krakowie.

Lem pozostaje najczęściej tłumaczonym polskim pisarzem. W pewnym okresie był nawet najbardziej poczytnym nieanglojęzycznym pisarzem science-fiction. Jego książki przetłumaczono na ponad 40 języków, a wydano je w ponad 40 milionach egzemplarzy.

Jego twórczość porusza tematy takie jak: rozwój nauki i technik języki, natura ludzka, możliwość porozumienia się istot inteligentnych oraz miejsce człowieka we Wszechświecie. Dzieła Lema zawierają odniesienia do stanu społeczeństwa i refleksje naukowo-filozoficzne na jego temat. Lem był wizjonerem, który wyprzedzał swoje czasy. Przewidywał postęp techniki na długo przed innymi autorami, a jego wyobrażenia, jak okazało się wiele lat później, nie były dalekie od rzeczywistości. Dzięki błyskotliwej dedukcji potrafił wyciągać, wnioski i analizować, dzięki czemu w swoich pracach zawierał szczegółowe opisy możliwości przyszłości. Właśnie te elementy sprawiły, że jego książki zyskały ogromne uznanie w świecie. Nie tylko fani fantastyki są pod wrażeniem dzieł Lema, ale również naukowcy. Niestety, wydaje się, że jego twórczość bardziej docenia się za granicą, niż w rodzimym kraju. 

Jednym z licznych wyrazów międzynarodowego uznania dla twórczości Stanisława Lema było nazwanie jego nazwiskiem odkrytej we wrześniu 1979 roku planetoidy. Kosmicznego upamiętnienia doczekali się też bohaterowie książek Lema: planetoida (343000) Ijontichy zawdzięcza swoją nazwę Ijonowi Tichemu, z kolei jeden z kraterów na największym księżycu Plutona swoją nazwę zawdzięcza pilotowi Pirxowi. Nazwę Pirx otrzymała także planeta krążąca wokół odkrytej w 2019 r. gwiazdy w gwiazdozbiorze Pegaza – natomiast samą gwiazdę nazwano Solaris. W Polsce również doceniono niezwykle przyszłościowy umysł Lema - od jego nazwiska nazwano drugą sztuczną satelitę w całości zbudowaną w Polsce, a zarazem pierwszą polską satelitę naukową, która została wyniesiona na orbitę okołoziemską 21 listopada 2013 r.

Oprócz opowiadań science fiction, jak „Dzienniki gwiazdowe” czy cykl przygód pilota Pirxa, w dorobku pisarza są także powieści detektywistyczne („Śledztwo”), futurologiczne eseje i rozprawy (m.in. „Summa technologiae”), poezja,  scenariusze słuchowisk, filmów czy dramatów, jak również, jedyne w swoim rodzaju, kosmiczne baśnie „Bajki robotów”.


  

   

Andrzej Sapkowski

To po Stanisławie Lemie najczęściej tłumaczony polski autor fantastyki. Znany jest przede wszystkim jako twórca postaci Wiedźmina, a jego twórczość przetłumaczono na ponad 20 języków. Jest laureatem wielu nagród literackich – polskich i zagranicznych. Sapkowski jest pięciokrotnym laureatem nagrody im. Janusza A. Zajdla, stanowiącej najważniejsze wyróżnienie dla autorów fantastyki. W roku 1997 został wyróżniony Paszportem Polityki w dziedzinie literatury. W czerwcu 2009 angielski przekład powieści "Krew elfów" otrzymał nagrodę David Gemmel Award for Fantasy. 

Popularność Sapkowskiemu zapewniła saga o wiedźminie. Z opowiadań stopniowo wyłania się obraz fabularny większej całości. Charakterystyczna dla jego opowiadań jest fragmentaryczność. Fabuła nie rozwija się linearnie, a ważne dla niej informacje często podawane są jako przygodne. 

Jego fantastyka bardziej przypomina fantastykę Tolkiena, niż Lema. Opowiadania z Wiedźminem oscylują w klimatach słowiańskich i średniowiecznych. Poruszane są w nich ważne i skomplikowane kwestie, takie jak rasizm, czy polityka. Właśnie to sprawia, że jego dzieła są ponadczasowe. Znajduje się w nich wiele nawiązań do obecnych czasów, a problemy poruszane w książkach to takie, z którymi spotykamy się w rzeczywistym świecie. Przykładowo, w książce znalazł się wątek pogromów elfów i krasnoludów czy aneksji kraju dokonywanej pod hasłem ochrony mniejszości narodowych, podobnie jak to uczynili Rosjanie w Polsce 17 września 1939 roku.

Dzieła Sapkowskiego napisane są w sposób bardzo przystępny, a ich język jest łatwy do zrozumienia, przez co po jego książki sięgają kolejne pokolenia. Wiedźmin to bohater, który odcisnął swoje piętno w popkulturze. Na podstawie książek opowiadających o przygodach Białego Wilka stworzono film fabularny, dwa seriale (w tym jeden wydany przez zagranicznego giganta, czyli przez Netflix), gry komputerowe, które odniosły światowy sukces i wiele, wiele innych. W Teatrze Muzycznym w Gdyni od 2017 roku jest wystawiane przedstawienie "Wiedźmin", a bilety na niego wyprzedają się cały czas w błyskawicznym tempie. 

Pomimo faktu, iż autor zapowiedział już definitywny koniec Wiedźmina, fani nie zapomną o tej sadze. Sapkowski porusza ważne, społeczne tematy, mimo, iż jego bohaterami są postacie wymyślone. 

     

Numizmatyczne upamiętnienie

Każdy z tych pisarzy to wielki polski twórca. Ich dzieła to nasze dobro narodowe, towar eksportowy, którym należy się chwalić. Jako Mennica Gdańska jesteśmy dumni, że jako jedyni na świecie otrzymaliśmy możliwość upamiętnienia dzieł tych pisarzy na monetach kolekcjonerskich. 

Ich dzieła zostały przedstawione na srebrze i złocie, dzięki czemu myśl o nich pozostanie nieśmiertelna, nienaruszona. Naszą misją jest propagowanie ich twórczości, nie tylko w granicach naszego kraju. Właśnie dlatego wydaliśmy dwie, całkowicie różne serie monet: rewersy monet z serii "Wiedźmin" są bardzo szczegółowe, odwołują się do wybranych scen z książek, które starają się jak najwierniej oddać. Na monetach tych znajdują się wstawki, które nawiązują do ważnych elementów scen. Z kolei monety z serii "Stanisław Lem" są o wiele prostsze w formie; rewersy nawiązują do grafik Mroza, który ilustrował książki Lema. Kreska jest prosta, nowoczesna, a rewersy nie są przeładowane postaciami. Uszlachetnienia są bardzo nowoczesne i przyszłościowe, takie jak cała twórczość Lema. Dzięki takiemu podejściu każda moneta w tych seriach jest inna, wyjątkowa, a kolekcjonerzy mogą być pewni, że nigdy nie znajdą podobnej monety.